W całej historii Warty Sieradz tylko kilkukrotnie Biało-Zieloni rozegrali mecz przeciwko drużynie z innego kraju. Taka okazja nadarzyła się dokładnie 60 lat temu z węgierskim pierwszoligowcem.
15 lipca 1962 roku o godzinie 18:00 odbył się w naszym mieście mecz sparingowy Warty Sieradz z zespołem Szegedi EAC. Był to węgierski klub uniwersytecki z miejscowości Segedyn (węg. Szeged), wówczas regularnie występujący w najwyższej lidze węgierskiej – w sezonie 1961/62 zajął 9. miejsce, a rok wcześniej najwyższą w swojej historii szóstą lokatę. Sieradzcy piłkarze mieli po raz pierwszy szansę gry z zagranicznym rywalem.
Ale jak w ogóle doszło do tego, że 60 lat temu ówczesny węgierski pierwszoligowiec znalazł się w Sieradzu? Czy faktycznie była to opisana wysokiej klasy drużyna? Jaki był przebieg meczu i jaką zgromadził widownię? Wydawałoby się, że szczegóły tych wydarzeń mogą być trudne do odtworzenia – gdyby nie drobny fakt, że poprosiliśmy Węgrów o pomoc! Obecnie, po wielu zawirowaniach, drużyna gra pod nazwą FK 1899 Szeged na niższych szczeblach i… zupełnie jak Warta Sieradz, w sezonie 2021/2022 wygrała swoją ligę i awansowała z piątego na czwarty poziom rozgrywkowy w kraju! Klub nie tylko wyczerpująco nam odpowiedział, ale też pomógł dotrzeć do lokalnych materiałów prasowych z lat sześćdziesiątych.
Bezcenne dla tej historii okazują się artykuły z „Délmagyarország” – Gazety Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej. W tamtejszej rubryce sportowej, w piątkowym wydaniu z 8 czerwca 1962, czytamy, że w ramach serii meczów na Węgrzech, Szeged odwiedzą piłkarze Łódzkiego Klubu Sportowego (który gazeta często określa zamiennie „SK Lódz” albo „Lódzi SK”).
Pod koniec miesiąca, 25 czerwca, na Węgry przyjedzie pierwszoligowa drużyna ŁKS Łódź, która rozegra cztery mecze w różnych miastach kraju. W Szegedzie będzie 1 lipca i później zmierzy się z SZEAC.
Délmagyarország, 8 czerwca 1962
W późniejszych wydaniach możemy śledzić podróż ŁKS po Węgrzech. W piątek 29 czerwca dowiadujemy się, że dzień wcześniej łodzianie rozegrali przy 6000 widzów sparing z DVSC w Debreczynie, który gospodarze wygrali 1:0 po golu [Lajosa?] Puskása. W sobotę czytamy, że ŁKS, wraz z ważnymi łódzkimi oficjelami, dotarł już do Szegedu, a w niedzielę znajdujemy w gazecie obszerniejszą relacją z polskiej wizyty. Była ona wynikiem współpracy partnerskiej miast Łodzi i Szegedu, która trwa zresztą do dziś.
Drużyna z Łodzi, siostrzanego miasta Szeged w Polsce, zmierzy się z pierwszoligową drużyną piłkarską SZEAC dziś o 18:00. Poza tym ŁKS Łódź gra również w pierwszej lidze i zajmuje czołowe miejsce w tabeli. Sympatyczni goście z Łodzi bawili się w sobotę na mieście. Po dzisiejszym meczu, w poniedziałek delegacja sportowa naszego polskiego miasta siostrzanego odwiedzi zakłady włókiennicze, a następnie radę miejską. Łódzka drużyna we wtorek pojedzie do Budapesztu, gdzie zmierzy się z EVTK.
Délmagyarország, 1 lipca 1962
Wynik spotkania w Szegedzie poznajemy dwa dni później, w wydaniu wtorkowym 3 lipca (Délmagyarország ukazywał się od wtorku do niedzieli). Szegedi EAC pokonał łodzian na własnym terenie 2:1, choć Polacy prowadzili po golu w 4. minucie. Istotną dla naszej opowieści konsekwencją tego meczu jest fakt, iż już wkrótce drużyny miały zmierzyć się raz jeszcze, tym razem w Łodzi, w ramach podróży SZEAC po Polsce. Gazeta wspomina pobieżnie 8 lipca, że drużyna rozegra w naszym kraju trzy mecze. Ten z ŁKS zapowiedziany zostaje następnie w piątkowym wydaniu z 13 lipca.
Drużyna piłkarska SZEAC rozegra swój pierwszy mecz w Polsce w sobotę z ŁKS Łódź. Jak wiecie, zespół polskiego siostrzanego miasta Szegedu niedawno odwiedził Szeged, a teraz SZEAC odwiedza ich. Nasz pierwszoligowy zespół ma zagrać mecz w Polsce. Następujący zawodnicy wzięli udział w wyjeździe: Mészáros, Tóth, Szabó, Kürtösi, Sándor, Vass, Dezsőfi, Kővári, Makrai, Reményik, Kökeny, Nemes, Hajós, Polyvás, Boros, Gilicz.
Délmagyarország, 13 lipca 1962
Dzień później w gazecie na temat meczu pojawia się jedno zdanie: „Drużyna piłkarska SZEAC gra dziś w Łodzi pierwszy mecz trasy po Polsce”. Sęk w tym, że spotkanie wcale nie zostaje rozegrane. W niedzielnym numerze nie ma o nim ani słowa i dopiero we wtorek znajdujemy wyjaśnienie, wraz z relacją meczu Szegedi EAC z… „Reprezentacją Powiatu Sieradzkiego”. Jak się okazało, sobotnie spotkanie zostało przełożone z powodu ulewy, natomiast następnego dnia SZEAC rozegrał mecz w Sieradzu.
Choć różne są opinie na temat tego, ilu kibiców zjawiło się wówczas na stadionie, z upływem lat przyjęto, iż mecz przyciągnął rekordowe 7000 widzów, co pozostaje do dziś drugą najlepszą frekwencją w historii Warty Sieradz. I ową frekwencję potwierdza Délmagyarország, podając tę samą liczbę w meczowym sprawozdaniu dzień po spotkaniu! Poznajemy również skład gości, minuty, w których padły bramki, a także ich strzelców.
Pierwszy mecz polskiej trasy: SZEAC — Reprezentacja Powiatu Sieradzkiego 5:1 (3:0)
Délmagyarország, 17 lipca 1962. Autor: Kertes Mihály
Sieradz, 7000 widzów. Poprowadził: Marczinowszki (Polak).
Zaplanowany na sobotę mecz został przełożony z powodu ulewnego deszczu, więc w niedzielę zagraliśmy z drużyną powiatową Sieradza w następującym składzie:
Mészáros (Tóth) — Szabó, Kürtösi, Sándor (Vass) — Dezsőfi (Makrai), Kővári — Kökeny, Nemes, Hajós, Polyvás (Reményik), Gilicz (Boros).
Szeged objął prowadzenie w 2. minucie za sprawą Hajósa. 1:0. Nadal przejmowaliśmy inicjatywę, choć Polacy też wyprowadzili kilka ataków i nie wykorzystali świetnej okazji do zdobycia bramki. W 18. minucie Gilicz strzelił w prawy górny róg. 2:0. W 33. minucie Hajós został ścięty 18 metrów od polskiej bramki. Nemes wziął rzut wolny, podał Hajósowi, który trafił do siatki. 3:0.
W drugiej połowie gospodarze wystartowali lepiej i w 54. minucie poprawili się za sprawą lewoskrzydłowego. 3:1. W 65. minucie rzut wolny Hajósa trafił do Vassa, który nie pomylił się. 4:1. W 70. minucie Hajós posłał piłkę do siatki po kopnięciu Kökény’ego. 5:1.
Dobrzy: Kővári, Makrai, Polyvás, Gilicz.
Drugi mecz rozegramy w środę w Piotrkowie.
Mecz zakończył się zwycięstwem Szegedu wynikiem 5:1 (3:0), a my wiemy, że honorową bramkę dla Sieradza zdobył Remigiusz Podsiadły. Nasza drużyna wystąpiła w składzie (na zdjęciu od lewej): Gerard Moc, Henryk Haber, Józef Altaner, Jan Szafasz, Czesław Świderski, Józef Proszewski, Kazimierz Buchwald, Piotr Kowalski, Andrzej Pyrdoł, Ryszard Cichoń, Remigiusz Podsiadły. W drugiej połowie na zmianę wchodzili wypożyczeni na ten mecz: Szałecki, Ławniczak, Rajnchold i Gniełka.
Pierwszy międzynarodowy mecz piłkarzy Warty Sieradz stał się faktem. Wiemy jednak, że nie był to koniec podróży Szegedi EAC po Polsce. Jak poszło Węgrom w kolejnych spotkaniach? Z Délmagyarország 20 lipca dowiemy się, że – mimo prowadzenia gospodarzy do przerwy – zremisowali 1:1 z Concordią Piotrków przy 3000 widzów. Dzień później czytamy zapowiedź, iż tego dnia SZEAC zagra w Łodzi z „reprezentacją miasta”, a nazajutrz w gazecie pojawia się relacja, która zdradza sobotni wynik i tożsamość rywala – Widzewa Łódź, którego Węgrzy na oczach 5000 kibiców ograli aż 10:2 (8:0 do przerwy).
Dalsze losy SZEAC były skomplikowane. Zespół przez kolejne trzydzieści lat wielokrotnie spadał i wracał do pierwszej ligi, przechodząc po drodze różnego rodzaju reorganizacje. Na początku lat 90. klub dopadły zaś problemy ekonomiczne i zaliczył on mocny spadek w krajowej hierarchii. Próby przywrócenia świetności nie przyniosły wystarczających rezultatów sportowych i w 1999 roku SZEAC rozwiązał działalność. Pierwsza próba reaktywacji spaliła na panewce, druga – z 2005 roku – dała nam formę klubu, w jakiej funkcjonuje on do dziś. W czerwcu FK 1899 Szeged świętował awans ze swojej grupy węgierskiej 5. ligi – „Csongrád-Csanád megyei II. osztály” – na czwarty poziom rozgrywkowy. Gratulacje!
Miejmy nadzieję, że na kartach historii zarówno KS Warty Sieradz, jak i FK 1899 Szeged, zapiszą się jeszcze niejedne międzynarodowe mecze. Kto wie, co przyniesie naszym klubom kolejne 60 lat!
Karol Cłapa
Zdjęcia oraz źródła wykorzystane w artykule:
Ewa Turbińska, Ryszard Świderski – OLD Sieradz
Gábor Viktor Nikolényi – szegedma.hu | FK 1899 Szeged | DélmagyArchív
